Cổ phiếu vận tải biển đã tăng mạnh trong những ngày gần đây, đạt mức cao mới, nhưng mức tăng lâu dài còn ấn tượng hơn nhiều. Trong nửa thập kỷ qua, cổ phiếu của các công ty vận tải biển có vốn hóa lớn đã vượt trội so với chỉ số S&P 500 từ hai đến mười lần. Tài sản của các nhà đầu tư nội bộ từ việc sở hữu cổ phiếu vận tải biển đã tăng vọt hàng trăm triệu USD.
Cổ phiếu của các công ty vận tải biển niêm yết tại Mỹ đang bùng nổ. Từ tàu chở dầu, tàu chở hàng khô đến tàu container và tàu chở khí hóa lỏng, giá cổ phiếu của các công ty này không chỉ đạt đỉnh cao trong 52 tuần mà còn ở một số trường hợp là cao nhất mọi thời điểm.
Việc tăng giá cổ phiếu diễn ra đồng thời ở hầu hết các phân khúc vận tải biển là điều hiếm gặp. Trừ sự bùng nổ do tắc nghẽn trong giai đoạn dịch bệnh đối với vận tải container và hàng khô, năm 2024 dự kiến sẽ là năm tốt nhất cho cổ phiếu vận tải biển kể từ chu kỳ siêu vận tải từ 2004-2008.
Sau khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009, các chủ sở hữu tàu đã không còn lựa chọn nào khác ngoài việc cải tổ mô hình kinh doanh. Kỷ nguyên trước khủng hoảng tài chính từng chứng kiến sự kết hợp — hiện nhìn lại là rất đáng ngờ — giữa doanh thu chu kỳ cao với chi tiêu vốn lớn cho tàu mới, bán cổ phiếu để tài trợ cho sự tăng trưởng, chi trả cổ tức đầy đủ và mức nợ cao.
Mô hình kinh doanh ngày nay rất khác. Nó phản ánh chiến lược được điều chỉnh tương tự của các công ty khai thác và sản xuất dầu khí niêm yết tại Mỹ, bao gồm mức nợ thấp hơn để giảm điểm hòa vốn, hạn chế chi tiêu vốn, cổ tức bền vững hơn và mua lại cổ phiếu khi giá cổ phiếu thấp hơn giá trị tài sản ròng (NAV).
Chiến lược mới này đang phát huy hiệu quả. Chuyên gia phân tích của Clarksons Securities, ông Frode Morkedal, nói vào thứ Hai rằng "thị trường đầu tư cho vận tải biển hiện nay đón nhận nhiều hơn", và "cổ phiếu vận tải biển đã có bước ngoặt đáng kể trong mùa lợi nhuận này, vượt trội so với hai quý trước."
Chuyên gia phân tích của Stifel, ông Ben Nolan, nói rằng "kết quả Quý 1 được thị trường đón nhận rất tốt", mặc dù ông cũng lưu ý rằng "hầu hết các công ty vẫn đang giao dịch dưới NAV". "Các công ty niêm yết có thể trở lại với những ngày hoàng kim của giá trị cổ phiếu cao hơn NAV hay không? Chúng tôi nghi ngờ điều đó, nhưng chắc chắn tiến bộ đang được thực hiện."
Các cổ đông lớn chứng kiến lợi nhuận khổng lồ trong năm năm
Phân tích của Lloyd’s List Intelligence về biến động giá cổ phiếu trong năm năm của các chủ sở hữu lớn tại Mỹ cho thấy cổ phiếu vận tải biển đã vượt trội so với thị trường chứng khoán rộng lớn hơn trong khoảng thời gian này.
Trong khi nhà đầu tư thông thường không thường xuyên mua và giữ cổ phiếu vận tải biển trong nhiều năm, có một nhóm cổ đông làm điều đó: các gia đình kiểm soát và các công ty tư nhân đầu tư giữ cổ phiếu nội bộ.
Một vài ví dụ về sự tăng giá trị lớn cho những người nắm giữ cổ phiếu này trong nửa thập kỷ qua (không bao gồm lợi tức cổ tức):
• Oaktree sở hữu 47,6 triệu cổ phiếu của công ty tàu dầu sản phẩm Torm, trị giá 372 triệu USD, cách đây năm năm. Hiện tại, họ sở hữu 51 triệu cổ phiếu trị giá 1,88 tỷ USD — tăng giá trị gấp năm lần.
• Vào tháng 5 năm 2019, ông trùm vận tải biển John Fredriksen sở hữu 79,1 triệu cổ phiếu của công ty tàu dầu Frontline, trị giá 602 triệu USD. Hiện nay, ông vẫn sở hữu số cổ phiếu đó nhưng chúng hiện có giá trị 2,09 tỷ USD, tăng 3,5 lần so với năm 2019.
• Fredriksen sở hữu 50,6 triệu cổ phiếu của công ty tàu khô Golden Ocean năm năm trước, trị giá 257 triệu USD. Hiện nay, ông sở hữu 79,1 triệu cổ phiếu trị giá 1,18 tỷ USD, tăng 4,6 lần.
• Công ty cho thuê tàu container Danaos đã trải qua một quá trình tái cấu trúc và chia cổ phiếu ngược năm năm trước, với gia đình Coustas sở hữu 31,8%, hay 4,9 triệu cổ phiếu vào tháng 5 năm 2019, trị giá 53 triệu USD. Sau cơn bùng nổ dịch bệnh và sự tăng trưởng liên tục từ các mức giá thuê kỷ lục, cổ phần hiện tại của gia đình này (47,3% cổ phiếu lưu hành hay 9,2 triệu cổ phiếu) có giá trị 765 triệu USD, tăng 14 lần so với trước đại dịch.
Cổ phiếu tàu dầu đạt đỉnh
Vào thứ Hai, cổ phiếu của công ty tàu dầu sản phẩm Ardmore Shipping đạt mức cao nhất kể từ khi công ty phát hành cổ phiếu lần đầu vào năm 2013. Cổ phiếu của Torm đạt mức cao nhất kể từ khi công ty niêm yết tại Mỹ vào cuối năm 2017, với giá cổ phiếu của Scorpio Tankers cao nhất kể từ tháng 12 năm 2015.
Về phía tàu chở dầu thô, Frontline đạt mức giá cổ phiếu cao nhất kể từ tháng 4 năm 2012 vào thứ Sáu, với giá cổ phiếu của Teekay Tankers cao nhất kể từ tháng 5 năm 2011.
Giá cổ phiếu của International Seaways vào thứ Sáu là cao nhất kể từ khi công ty phát hành cổ phiếu sau khi tách ra từ Overseas Shipholding Group vào năm 2016.
Giá đóng cửa điều chỉnh (điều chỉnh theo cổ tức) của các cổ phiếu tàu dầu lớn tăng trong khoảng từ 206% (Ardmore) đến 650% (Teekay Tankers) trong năm năm qua tính đến thứ Sáu.
Ngược lại, một chỉ số đại diện cho thị trường chứng khoán rộng lớn hơn, quỹ ETF SPY S&P 500, chỉ tăng 100%.
Cổ phiếu tàu container bất ngờ tăng cao
Sự đồng thuận vào thời điểm này năm ngoái là cổ phiếu tàu container sẽ tụt dốc vào năm 2024. Điều đó đã không xảy ra, do khủng hoảng Biển Đỏ và nhu cầu tiêu dùng mạnh mẽ hơn dự kiến tại các thị trường như Mỹ.
Cổ phiếu của công ty vận tải biển Israel Zim đang tăng vọt. Chúng đã đạt mức cao mới trong 52 tuần vào thứ Hai, gấp đôi mức của tháng 12.
Cổ phiếu của công ty vận tải biển Matson hiện gần gấp đôi so với mức thấp sau đại dịch vào tháng 3 năm 2023. Trên cơ sở điều chỉnh cổ tức, cổ phiếu của Matson chỉ thấp hơn 4% so với mức cao nhất mọi thời đại đạt được vào đỉnh cao của đại dịch giữa tháng 3 năm 2022.
Cổ phiếu của các công ty cho thuê container được hỗ trợ bởi các hợp đồng thuê dài hạn ký kết trong đợt bùng nổ đại dịch cùng với nhu cầu liên tục về tàu cho thuê. Cổ phiếu của Global Ship Lease và Danaos đều đạt mức cao nhất trong 52 tuần vào thứ sáu.
Giá đóng cửa điều chỉnh của cổ phiếu container tính đến thứ Sáu đã tăng từ 233% (Matson) đến 767% (Danaos) trong năm năm qua, hoặc từ hơn hai đến bảy lần so với tốc độ của quỹ ETF S&P 500.
Cổ phiếu tàu hàng khô cũng tăng
Thị trường vận tải hàng khô hiện đang có lợi nhuận nhưng không quá nổi bật. Tuy nhiên, cổ phiếu vận tải hàng khô niêm yết tại Mỹ cũng đang vượt qua mức lịch sử.
Mức cao nhất trong 52 tuần đã được Golden Ocean đạt vào thứ sáu và Genco vào thứ năm.
Trong năm năm qua tính đến thứ sáu, giá đóng cửa điều chỉnh của Genco tăng 278%, Golden Ocean tăng 391% và Star Bulk tăng 421%, gấp ba đến bốn lần quỹ ETF S&P 500.
Dorian dẫn đầu ngành vận tải khí
Trong ngành vận tải khí, hầu hết các chủ tàu LNG niêm yết trước đây đã bị tư nhân hóa. Ở mảng vận chuyển khí hóa lỏng, Dorian LPG — chủ sở hữu các tàu vận chuyển khí lớn — là công ty dẫn đầu.
Không có cổ phiếu vận tải biển niêm yết tại Mỹ nào trong bất kỳ phân khúc nào vượt qua được Dorian LPG trong năm năm qua.
Giá đóng cửa điều chỉnh của Dorian vào thứ sáu tăng 996% kể từ tháng 5/2019, gấp khoảng 10 lần chỉ số S&P 500. Thứ năm, cổ phiếu của công ty chỉ cách đỉnh đạt được vào tháng 1 hai đô la, khi cổ phiếu đạt mức cao nhất kể từ khi công ty niêm yết vào năm 2014.
Nguồn: Lloyd’s List