Tình hình căng thẳng tại khu vực Trung Đông tiếp tục có các diễn biến leo thang, mới đây Israel đã không kích hạ sát nhiều thủ lĩnh của tổ chức chính trị Hezbollah và Hamas, và Iran cũng đã tấn công Israel bằng khoảng 200 tên lửa đạn đạo tầm xa, mặc dù chỉ gây thiệt hại nhỏ. Các quan chức Israel đã tuyên bố sẽ đáp trả (một cách thích đáng), với các mục tiêu chiến lược bao gồm ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran, hệ thống phòng không và một số địa điểm mang tính chiến lược khác. Đổi lại, các nguồn thông tin của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã đe dọa rằng các cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở dầu mỏ của Iran có thể dẫn đến sự trả đũa đối với các hạ tầng dầu mỏ khác trong khu vực. Mặc dù (may mắn thay) hầu hết những kịch bản tương tự đã không diễn ra trong quá khứ, bao gồm cả đầu năm nay, nhưng những phản ứng tiềm tàng khác có thể đánh dấu một sự leo thang nghiêm trọng hơn và sẽ tác động đáng kể đến thị trường dầu và tàu chở dầu.
Vì vậy một số kịch bản về mức độ tác động đến thị trường dầu mỏ đã được đưa ra như sau:
• Nếu Israel tấn công ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran, đảo Kharg (nơi cung cấp 2/3 lượng dầu xuất khẩu của Iran và lưu trữ khoảng 20 triệu thùng dầu) và nhà máy lọc dầu Abadan gần biên giới Iraq (cung cấp gần 25% lượng nhiên liệu trong nước của Iran) được cho là những mục tiêu có khả năng nhất. Việc tấn công này có thể khiến giá dầu tăng vọt và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến mối quan hệ giữa Israel và những đồng minh, mặc dù điều này sẽ cản trở dòng thu nhập chính của Iran. Theo các báo cáo trên mạng xã hội, đã có những hàng dài xe chờ qua đêm tại các trạm xăng. Ngoài ra, bên cạnh những rủi ro đối với sản lượng đầu ra và việc xuất khẩu dầu của Iran, việc Iran gây căng thẳng leo thang tại khu vực sẽ có thể dẫn đến việc nước này bị gánh chịu các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt hơn. Các giả thuyết trên đều đặt ra yêu cầu cao hơn đối với nguồn cung từ các quốc gia khác thuộc liên minh các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC+), điều này có thể giúp cho thị trường tàu chở dầu được hưởng lợi. Tương tự, chúng ta có thể thấy sự thu hẹp của hạm đội “bóng đêm”, điều này đã giữ cho các “tàu già” có thể tiếp tục khai thác trên thị trường.
• Nếu các hành động trả đũa của Iran nhắm vào các cơ sở dầu khác trong khu vực, một mối lo ngại rộng hơn về nguồn cung trên thị trường dầu có thể xuất hiện. Nhìn lại những cuộc tấn công Abqaiq năm 2019, Iran chỉ tấn công vào những mục tiêu có thể nhanh chóng được thay thế trong khi họ có thể tấn công bất kỳ mục tiêu chiến lược nào khác (và do đó có thể được coi là một lời cảnh báo). Điều này có thể kích thích việc tích trữ dầu, tương tự như trong nửa đầu năm 2012 trước các lệnh trừng phạt đầu tiên dành cho Iran. Điều này có thể thúc đẩy đáng kể nhu cầu đối với tàu chở dầu trong ngắn hạn - đồng thời tạo ra sự chênh lệch lớn tại phía Đông Đại Tây Dương (các quốc gia Vịnh Ba Tư/ Ả Rập có nguồn cung khan hiếm trong khi nguồn cung dồi dào tại châu Mỹ). Từ đó, giá cước có thể tăng vọt ngay khi không phải mùa cao điểm, mặc dù tác động có thể tương đối ngắn hạn và đi kèm với tình trạng giảm sản lượng. Liệu Iran có "tuyệt vọng" đến mức này? Trong những năm qua, việc sử dụng các đại lý khu vực đã được ưu tiên, nhưng giờ đây hầu hết trong số đó đã bị vô hiệu hóa…
• Có thể thấy rủi ro đối với việc đóng cửa Eo biển Hormuz là khá thấp, vì đây được coi là con đường duy trì và phát triển chính của Iran nên sẽ gây tổn hại lớn cho Iran (và các nước đồng minh) cũng như bất kỳ các quốc gia/tổ chức nào khác. Hơn nữa, sẽ rất khó để thực thi chính sách đóng cửa mà không có một tuyên bố chiến tranh toàn diện (chỉ khoảng một nửa eo biển là vùng nước của Iran).
• Trong bất kỳ trường hợp nào, sự leo thang về chính trị gần đây đã dẫn đến một mức độ rủi ro cao hơn đối với giá dầu và có khả năng tương tự đối với cước vận chuyển (FFA đã tăng) - điều này đã dẫn đến một số dấu hiệu chạm đáy cước đối với cỡ tàu VLCC trong khi lượng tàu chào trên thị trường đang dần giảm bớt, đây có thể là yếu tố thúc đẩy mạnh mẽ. Mùa đông đang đến, bất chấp "sức nóng" từ Trung Đông.
Nguồn: Fearnleys.
